Wist je dat een positieve nitriet niet bewijzend is voor het bestaan van een urineweginfectie? 20-50% van de ouderen heeft asymptomatische bacteriurie. In dat geval zitten er wel bacteriën in de urine, maar is er géén sprake van een urineweginfectie. Urineonderzoek kan dat onderscheid niet maken en zal dus ook bij een asymptomatische bacteriurie positief zijn.
Dit fenomeen is nog relatief onbekend. Het leidt tot onnodige behandeling met antibiotica, en missen van de daadwerkelijke diagnose.
Wanneer doe je urineonderzoek?
De diagnose urineweginfectie begint met een klinisch vermoeden; dus met klachten die passend zijn bij een urineweginfectie. Alleen in dat geval raadt de NHG-standaard urineonderzoek aan. In de praktijk zien we echter dat urineonderzoek regelmatig onjuist wordt ingezet. Bijvoorbeeld bij ouderen met malaise of verwardheid. Of bij vaginale, buik- of mictieklachten die atypisch zijn voor een urineweginfectie. Of bij patiënten met een verblijfskatheter.
De rol van de doktersassistent
De doktersassistent speelt hierin een belangrijke rol. Hij of zij is vaak degene die de patiënt vraagt urine in te leveren. Een afwijkende uitslag leidt vervolgens gemakkelijk tot het voorschrijven van antibiotica, terwijl de diagnose urineweginfectie niet altijd klopt.
FTO Urineweginfecties voor huisartsen
Wil je meer leren over asymptomatische bacteriurie en je eigen voorschrijfgedrag verbeteren? Doe dan mee met ons FTO Urineweginfecties! Dit FTO wordt gegeven door een speciaal hiervoor geschoolde huisarts, in jouw eigen FTO-groep op jullie locatie. Deelname aan het FTO is gratis.
In het FTO wordt duidelijk hoe je onderscheid kunt maken tussen een urineweginfectie en asymptomatische bacteriurie. We kijken naar jullie praktijkorganisatie en hoe je die zou kunnen aanpassen om hier beter mee om te gaan.
Misschien heb je eerder meegedaan aan ons FTO Juist gebruik van antibiotica. Toen werd gekeken naar antibiotica-voorschrijfcijfers. Het is mogelijk om deze cijfers opnieuw te bekijken. Zo kun je zien of je voorschrijfgedrag is veranderd!
Aanmelden
Je kunt je aanmelden als je een eigen FTO-groep hebt in de provincie Utrecht. Mail naar huisartsen@amrzorgnetwerkutrecht.nl
E-learning voor doktersassistenten en POH’s
Begin bij de basis en zorg ervoor dat urineonderzoek om de juiste redenen wordt ingezet. Want: minder onnodig urineonderzoek = minder onnodig antibioticagebruik.
Voor doktersassistenten en POH’s is er een e-learning beschikbaar over diagnostiek bij urineweginfecties.
Deze e-learning is ontwikkeld door het Zorgnetwerk in samenwerking met het Instituut Verantwoord Medicijngebruik (IVM).
De e-learning is geaccrediteerd door NVDA/KABIZ en NVvPO voor 2 punten. De e-learning is gratis te maken. Als je de eindtoets wilt maken en accreditatiepunten wilt ontvangen dan wordt daarvoor €9,95 (incl. BTW) aan administratiekosten in rekening gebracht.
Je vindt de e-laerning op de website van het IVM.
E-learning huisartsen
Voor huisartsen is er bij het NHG een nascholing beschikbaar over urineweginfecties: "Urineweginfecties, antibioticaresistentie en bijzonder resistente micro-organismen". In deze e-learning wordt ook ingegaan op asymptomatische bacteriurie bij kwetsbare ouderen. De e-learning is gratis voor NHG-leden.