Antibioticaresistentie voorkomen en verspreiding bestrijden
Steeds meer bacteriën worden ongevoelig voor (resistent tegen) antibiotica. Daardoor kunnen infecties minder goed of helemaal niet meer behandeld worden. Dit heet antibioticaresistentie. Ook andere ziekteverwekkers zoals virussen, schimmels en parasieten kunnen resistent worden tegen geneesmiddelen.
De dreiging van antimicrobiële resistentie (AMR) was voor de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in 2015 de aanleiding om een Global Action Plan on Antimicrobial Resistance op te stellen. In datzelfde jaar heeft het kabinet in een brief aan de Tweede Kamer haar aanpak van antibioticaresistentie gepresenteerd. Deze aanpak richt zich op alle terreinen waar de gezondheid van mensen wordt bedreigd door resistente bacteriën: zorg, dieren, voedsel en milieu. Dit noemen we de One Health aanpak.
Onderdeel van het plan van aanpak voor de zorgsector was het opzetten van tien regionale zorgnetwerken om door regionale samenwerking tussen cure, care en publieke gezondheidszorg antibioticaresistentie te voorkomen en verspreiding te bestrijden. Eén van deze zorgnetwerken is het Regionaal Zorgnetwerk Antibioticaresistentie Utrecht, in 2024 hernoemd tot AMR Zorgnetwerk Utrecht.
Regionale aanpak
In de zorgsector is gekozen voor een regionale aanpak omdat resistente bacteriën zich verplaatsen via patiënten en zorgprofessionals, waardoor ze over de muren van instellingen heen gaan. Van ziekenhuis naar de thuissituatie of revalidatiekliniek, van de thuissituatie naar verpleeghuis of van verpleeghuis naar ziekenhuis. De meeste patiënten bewegen zich vooral binnen een regio, waardoor regionale samenwerking onmisbaar is voor de landelijke aanpak. Ook kennen de relevante actoren elkaar vaak al op regionaal niveau hetgeen samenwerking vergemakkelijkt.
Bij de geografische indeling van de AMR zorgnetwerken is de indeling van de Regio’s Acute Zorg (ROAZ-regio’s) gevolgd. Ons zorgnetwerk beslaat de ROAZ-regio Midden-Nederland die grotendeels samenvalt met het werkgebied van de GGD regio Utrecht.
Missie
De missie van het AMR Zorgnetwerk Utrecht is het voorkomen van vermijdbare schade aan en sterfte van patiënten door infecties door resistente micro-organismen in de regio Utrecht door middel van het zo veel mogelijk beheersen van de verdere ontwikkeling en verspreiding van resistentie, zodat ook in de toekomst effectieve behandeling van infecties met antibiotica en andere geneesmiddelen mogelijk blijft.
Organisatiestructuur
In elke regio is de verantwoordelijkheid voor het AMR zorgnetwerk bij een (academisch) ziekenhuis belegd. In de regio Utrecht is dit het UMC Utrecht. Daarnaast heeft elk zorgnetwerk een:
- Stuurgroep met bestuurders uit de relevante domeinen (cure, care en publieke gezondheid)
- Regionaal Coördinatieteam (RCT) met inhoudelijke experts die de activiteiten van het zorgnetwerk prioriteren, plannen en coördineren
- Netwerkcoördinator die het regionale zorgnetwerk vertegenwoordigt op landelijk niveau, de stuurgroep en het RCT ondersteunt en het programmabureau leidt.
- Programmabureau dat ondersteunt op het gebied van coördinatie, project management, communicatie en administratie.
Lees meer over de bij ons zorgnetwerk betrokken personen op de pagina Het Team.
Thema's en taken
De AMR zorgnetwerken hebben conform de beleidsregels de volgende algemene taken. Elke regio geeft zelf invulling aan deze taken door middel van een jaarlijks activiteitenprogramma.
- Coördinatie, communicatie en risico's
- Coördinatie binnen de regio, communicatie activiteiten, onderhoud en uitbouwen van het AMR zorgnetwerk door middel van relatiemanagement
- Zorgen voor een up-to-date beeld in de regio op het gebied van AMR en infectiepreventie, door het periodiek bijstellen van het regionaal risicoprofiel en beheersplan
- Surveillance en het delen van informatie over BRMO
- Bevorderen van de regionale dekkingsgraad en de doelmatigheid van landelijke surveillance
- Maken van transmurale werkafspraken over het delen van informatie over BRMO-dragerschap binnen het AMR zorgnetwerk, evenals het stimuleren van de implementatie daarvan door zorgaanbieders
- Infectiepreventie
- Verbeteren van de infectiepreventie en het verminderen van het aantal zorginfecties in de regio
- Stimuleren en faciliteren dat zorgaanbieders het regionale zorgnetwerk gebruiken voor advies over bestrijdingsmaatregelen bij uitbraken van BRMO, en dat het AMR zorgnetwerk ondersteuning biedt bij te nemen bestrijdingsmaatregelen
- Onderwijs en deskundigheidsbevordering
- Kennisdeling en deskundigheidsbevordering over infectiepreventie en AMR aan zorginstellingen en professionals werkzaam (of in opleiding) in de extramurale en intramurale zorg
- Antibiotic Stewardship
- Bevorderen van juist voorschrijven van antibiotica door zorgaanbieders in de regio, bijvoorbeeld door het stimuleren van het gebruik van spiegelinformatie
Lees meer over onze lopende projecten op de themapagina's Surveillance, Infectiepreventie en Antibiotic Stewardship.