Naar schatting heeft 2% van de Nederlanders een geregistreerde penicilline-allergie. In 95% van deze gevallen zijn de klachten onterecht als een allergie geduid. Of de reactie is dermate lang geleden dat de patiënt over de allergie heen is gegroeid.
Deze onjuiste allergieregistraties hebben negatieve effecten. Zo lopen patiënten risico op het krijgen van een suboptimale behandeling, met alle mogelijke consequenties van dien. Ook is er vaak sprake van hogere kosten en wordt resistentie, door onnodig gebruik van reserve antibiotica, in de hand gewerkt.
PEN-FAST
PEN-FAST is een klinische beslisregel die bestaat uit eenvoudige vragenlijst die zorgverleners helpt snel in te schatten of iemand met een penicilline-allergie registratie daadwerkelijk risico loopt op een allergische reactie. De korte vragen gaan over hoe lang geleden de reactie was, wat er gebeurde, hoe snel de reactie plaatsvond en of er medische hulp nodig was.
Op basis van de antwoorden krijg geeft de PEN-FAST een score:
- 0 punten: Zeer laag risico. De allergie kan veilig worden verwijderd uit het dossier.
- 1-2 punten: Klein risico. Een test in een gecontroleerde omgeving is veilig.
- 3 of meer punten: Hoger risico. Meer onderzoek, zoals een huidtest, is nodig.
Alternatieve antibiotica
Patiënten met een score van 3 of meer op de PEN-FAST worden voor aanvullende (huid)testen verwezen naar de allergoloog vanwege een verhoogd risico op een allergische reactie. Bij deze patiënten moet de behandelend arts een alternatief antibioticum voorschrijven dat veilig kan worden toegediend. Net als bij patiënten met een bewezen allergische reactie op penicilline. Om de keuze voor een ander antibioticum te vergemakkelijken is een alternatieve beta-lactam selectietool ontworpen. Hierbij worden veilige alternatieven gesuggereerd, het risico op kruisallergieën in aanmerking genomen. Deze tool is gebaseerd op verschillende nationale en internationale kruistabellen die door de kwaliteitscommissie van de Nederlandse Vereniging voor Allergologie en Klinische Immunologie (NVvAKI) zijn samengevoegd en verbeterd door tegenstrijdigheden eruit te halen.
BLAST-project
Deze twee klinische instrumenten, de PEN-FAST en de alternatieve beta-lactam selectietool, zijn samen opgenomen in de Beta-Lactam Antibiotic Stewardship Tool, oftewel BLAST. Hiermee kunnen zorgverleners:
- Een goed onderbouwde risico-inschatting maken en in veel gevallen direct overgaan tot verwijderen van het penicilline-allergielabel.
- Bij een echte allergie snel en overzichtelijk een juiste alternatief antibioticum kiezen.
De BLAST is CE-gecertificeerd, wat betekent dat het veilig is om deze in de zorg te gebruiken.
Op 1 oktober 2024 is het BLAST-project gestart met als doel de tool te implementeren in de workflow van de Elektronische Patiëntendossiers van vier Utrechtse ziekenhuizen: UMC Utrecht, Diakonessenhuis, Meander MC en St. Antonius Ziekenhuis. Daarnaast zal onderzocht worden of het mogelijk is de tool beschikbaar te maken voor de eerste lijn en de VVT.
Contactgegevens
Wil je meer weten over het BLAST-project? Neem dan contact op met projectleider Carla Nagel via c.nagel@amrzorgnetwerkutrecht.nl.